TÜBİTAK desteğiyle benzer marka ve logolarla faaliyet gösteren veya marka başvurusunda bulunan firmaları tespit ederek asıl hak sahiplerini uyaran bir yazılım geliştirildi.
Ankara’da faaliyet gösteren Tengen Bilişim Teknolojileri tarafından geliştirilen yazılım hakkında bilgi veren şirket Genel Müdürü Volkan Yıldırım Pat-i adı verdikleri yazılımın bir nevi marka avcısı olduğunu belirtti.
Yıldırım, teknolojideki hızlı ilerlemelerin fikri hakların korunmasını ön plana çıkardığını söyleyerek, “Globalleşmeyle artan rekabet ortamıyla, üreticiliğin yükselen bir değer haline gelmesi ve teknolojide kaydedilen hızlı ilerlemeler fikri haklar konusunu son derece önemli bir hale getirdi. Rekabet ortamı; firmaların gider kalemlerinde Ar-Ge faaliyetlerine daha fazla yer vermelerini ve markalaşarak rakipleri arasında farklılık oluşturmalarını zorunlu kıldı. Bu gelişmelerin devamında, firmaların patent belgesi ile buluşlarını, marka tescili yolu ile markalarını ve endüstriyel tasarım tescili ile de tasarımlarını koruma altına almaları gerekti. Biz de bütün bunların takibini kolayca yapabilecek bir sistem geliştirmek için çalışmalara başladık” dedi.
Fikri hakların korunması için gerekli olan bu takip sistemini geliştirmek amacıyla TÜBİTAK TEYDEB’e başvurduklarını ifade eden Yıldırım TEYDEB’ten aldıkları yaklaşık 300 bin TL’lik destekle Pat-i’ni geliştirdiklerini belirterek,“ Patent, marka tescili ve markaların endüstriyel tescilinin takip edilmesi mevcut yöntemlerle çok zor oluyor. Hızlı sonuç alınması gerektiğinde bazı bilgilere ulaşılmıyor bazıları gözden kaçıyor. Doğru bilgilerin alınabilmesi için çok sayıda insanın bu alanda çalışması gerekiyor. Biz de bunların önüne geçmek için patent, marka, endüstriyel tasarım başvurularının periyodik olarak yayınlanan başvurularla eşleştirilmesi ve hak sahiplerine raporlanması işlemini veri madenciliği teknikleri kullanılarak gerçekleştirecek bu fikri haklar gözlem platformunu geliştirdik” dedi.
Binlerce Veri Tabanı
Tengen şirketinin Genel Müdürü Volkan Yıldırım, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geliştirdikleri "Pat-i" isimli yazılımla, bir fikir ya da ürünün henüz düşünce veya geliştirme aşamasındayken patentinin alınıp alınmadığını teşhis edebildiklerini bildirdi.
"Araştırma ve geliştirme yapan birçok insan, günler geceler boyunca üzerinde çalıştığı bir fikrin ya da bir ürünün, daha önce patentinin alındığını, patent başvurusu yaptığında öğrenebiliyor. Bu hayal kırıklıklarının önüne geçmek istedik" diyen Yıldırım, yazılımın tüm dünyada yapılan buluşları izlediğini Ar-Ge yapan firmaların bilgisine sunduğunu belirtti.
Yıldırım, şunları kaydetti;
"Şöyle düşünelim; Ar-Ge yapan bir firmasınız. Firmanızda 30 tane proje, her birinde 20 mühendis çalışıyor. Bize geldiniz, projelerinizi anlattınız. Biz projeleri Pat-i sistemine giriyoruz ve ilerleyen zamanlarda sizin projenizle ilgili bir buluş yapılırsa sistem sizi bilgilendiriyor. Özellikle buluş diyorum çünkü patent buluşa verilen belgedir, bazen marka veya kopya hakları ile karıştırılıyor.
Normalde bu bilgiye ulaşmak için sizin her gün patent veritabanlarına girip binlerce veri üzerinde sürekli araştırma yapmanız lazım. Sistem bu ihtiyacı ortadan kaldırıyor. Veritabanına giren patentin sizin konunuz olup olmadığını anlamak için de metin madenciliği tekniklerini ve doğal dil işleme yöntemlerini kullanıyor.
Örneğin siz insansız hava aracı geliştiriyorsunuz sistem size insansız hava araçlarında kullanılan özel bir batarya ile ilgili buluşu getirebiliyor. Sizin mühendisleriniz de bu patente bakıp sizin onu ihlal edip etmediğinizi yorumlayabiliyor. Daha güzeli; 'keşke bu patent şöyle değil böyle olsaymış' dediklerinde kendi patent potansiyellerini de ortaya çıkartmış oluyorlar. Bu sistem olmasa firma proje bittikten sonra patentin sahibi tarafından bir ihtar alacaktı, belki bitmiş olan projede değişiklik yapılması gerekecek veya patent sahibine lisans ücreti ödemek durumunda kalacaklardı."
Geliştirilmesi tamamlanmış bir üründe patent ihlali olduğunun farkına varılmasının araştırmacıda hem büyük bir hayal kırıklığı yarattığını hem de çok büyük maliyetlere mal olabildiğine işaret eden Yıldırım, "İnternet tabanlı çalışan yazılım, birçok hayal kırıklığını baştan önlüyor" ifadesini kullandı.
Bilginin Yüzde 80'i Patentte
Dünyadaki bütün teknik bilginin yüzde 80'inin patent yayınlarında saklı olduğunu vurgulayan Yıldırım, "Türkiye'de ve dünyada artmakta olan patent yayınlarının takip edilmesini kolaylaştırmak için metin madenciliği teknikleri kullanıyoruz. Bu tekniklerle, büyük metin verileri içerisinde saklı, anlamlı bilgileri çıkartmak mümkün oluyor" dedi
Firmalar Patent Alabilme Potansiyellerini Bilmiyor
"Çok büyük firmalar ve teknoloji şirketleri, ne yazık ki patent başvuruları konusunda yetersiz bilgiye sahip ve patent alabilme potansiyellerini bilmiyorlar" diye konuşan Yıldırım, şöyle devam etti:
"Yurt dışında ise patent neredeyse araştırma geliştirme çalışmalarının odağını oluşturuyor. Patent analizi ve takibi yaparak firmalar kendi projelerinde patent alınabilecek konuların da farkına varıyor.
Metin işleme tekniğiyle geliştirilen yazılım, her ay yayınlanan binlerce patent metni üzerinde sınıflandırma, kümeleme gibi tekniklerle firmalara özel analiz ve raporlama imkanı veriyor. Kimi zaman yüzlerce sayfa olan teknik metinlerin istenilen oranlarda özetlenmesi ve anahtar kelimelerinin çıkartılmasını da mümkün kılınıyor."
En İnce Ayrıntısına Kadar Açık
Yazılımın verileri uluslararası patent veritabanlarından aldığını belirten Yıldırım, "Fikrim geldi diyen, o fikrin daha önceden patentli olup olmadığını da görebiliyor" dedi.
Yıldırım, sözlerine şöyle devam etti:
"Patent korumasının doğası gereği, bütün veriler en ince ayrıntısına kadar açıktır. Fakat her ay yayınlanan on binlerce patent verisi arasından sizi ilgilendirenleri bulmak oldukça zor.
Geliştirdiğimiz sistem, burada devreye girmekte. Sizin alanınıza uyan patent verilerini periyodik olarak (haftalık/aylık) size raporlamakta. Böylece siz proje aşamasındayken eğer sizi ilgilendiren bir buluş yapılır ve patent alınırsa hemen haberdar olursunuz. Daha sonra ister itiraz edersiniz, ister buluşun sahibinden lisans alırsınız, isterseniz projenizde farklı ve patentlenmemiş bir yöntem kullanırsınız."
Fikri Haklar Takip Sistemi Pat-i hakkında daha fazla bilgi edinmek ve sistemi kullanmaya başlamak için www.pat-i.com web adresini ziyaret edebilirsiniz.
TÜBİTAK kaynaklı derleme haberimizi tüm okurlarımızın ilgi ve bilgisine sunuyoruz.
⇒ Bu haberimizi beğendiyseniz RSS kaynağımıza abone olun, diğer haberlerimizi kaçırmayın!
